Một số chế độ ăn khi trẻ bị bệnh 

Khi trẻ bị táo bón 

− Cho trẻ uống nhiều nước. 

− Cho trẻ ăn các loại rau củ quả có tính chất nhuận tràng như: khoai lang, chuối tiêu, đu đủ, thanh long, cam, bưởi, mồng tơi, rau dền, cải bó xôi,… 

− Cho trẻ ăn / uống sữa chua. 

− Cho trẻ ăn chất đạm đủ theo nhu cầu, không cho ăn nhiều quá. 

− Nếu trẻ uống sữa công thức, chọn loại thấp chất đạm, có bổ sung chất xơ và lợi khuẩn; đổi sữa nếu trẻ bị táo bón do dùng dùng sữa. 

Khi trẻ bị tiêu chảy 

Những điều cha mẹ cần lưu ý khi trẻ đang bú mẹ bị tiêu chảy: 

− Mẹ không cần kiêng đồ tanh, chỉ kiêng: thức ăn nhiều đường ngọt; thức ăn sống, tái; thức ăn ôi thiu; thức ăn nhanh; nước ngọt có ga. 

− Mẹ mất sữa thì cho trẻ ăn sữa công thức phù hợp với tháng tuổi, sữa không có đường lactose, sữa đậu nành. 

a) Cách bù nước và điện giải cho trẻ bị tiêu chảy 

− Cho trẻ uống dung dịch oresol sau mỗi lần đi phân lỏng với liều lượng như sau: 

+ 50 – 100 ml/lần đối với trẻ dưới 2 tuổi. 

+ 100 – 200 ml/lần đối với trẻ từ 2 – 5 tuổi. 

+ Uống theo nhu cầu đối với trẻ trên 5 tuổi. 

+ Nếu không có oresol thì cho trẻ uống nước cháo muối, nước muối đường hoặc nước dừa non với liều lượng như trên. 

− Cách pha các loại dung dịch cho trẻ uống: 

+ Pha oresol: hoà cả gói oresol 1 lần với lượng nước theo chỉ dẫn. Dung dịch đã pha chỉ được dùng trong 24 giờ. 

+ Nấu nước cháo muối: 1 nắm gạo + 6 bát (200 ml/bát) nước + 1 nhúm muối (3,5 g), đun sôi cho đến khi hạt gạo nở bung, chắt lấy 1 000 ml. Uống trong thời gian 6 giờ, không hết đổ đi, nấu nồi khác. 

+ Nước muối đường: Hoà tan 1 thìa cà phê gạt bằng muối (3,5 g) + 8 thìa cà phê gạt bằng đường (40 g) + 1 000 ml nước sôi để nguội. Uống trong vòng 24 giờ. 

+ Nước dừa non: Hoà tan 1 thìa cà phê gạt bằng muối (3,5 g) trong 1 000 ml nước dừa non. Uống trong 6 giờ, không hết đổ đi pha bình khác. 

b) Chế độ ăn khi trẻ bị tiêu chảy 

Cho trẻ ăn đầy đủ các chất, nhất là chất đạm để thúc đẩy quá trình đổi mới tế bào ruột và đề phòng thiếu chất, suy dinh dưỡng bằng cách: 

− Tiếp tục cho trẻ bú mẹ đối với trẻ đang bú mẹ. 

− Tiếp tục cho trẻ ăn những thức ăn thay thế sữa mẹ phù hợp tháng tuổi đối với trẻ không được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ. 

− Tiếp tục cho trẻ ăn dặm bình thường đối với trẻ đang trong thời kì ăn dặm. − Nên nấu bột / cháo bằng thịt gà, cà rốt, khoai tây xay nhuyễn đối với trẻ 6 – 12 tháng tuổi. 

− Với trẻ lớn hơn 12 tháng tuổi, tiếp tục cho trẻ ăn theo chế độ bình thường. Trong những ngày đầu trẻ bị tiêu chảy, có thể cho trẻ ăn cháo thịt gà, cà rốt, khoai tây. 

− Thức ăn của trẻ bị tiêu chảy phải nấu nhừ, dễ tiêu hoá, giàu chất dinh dưỡng, nhất là chất đạm, giàu vitamin và muối khoáng. 

− Khuyến khích cho trẻ ăn nhiều bữa trong ngày. 

− Sau khi khỏi bệnh, cho trẻ ăn thêm mỗi ngày một bữa trong thời gian từ 2 – 4 tuần. 

c) Những thực phẩm nên cho trẻ ăn khi bị tiêu chảy 

− Sữa mẹ, sữa công thức theo tháng tuổi. 

− Sữa không có đường lactose. 

− Sữa chua. 

− Gạo. 

− Khoai tây. 

− Cà rốt, chuối xanh. 

− Thịt lườn gà, thịt thăn. 

− Chuối tiêu chín tới, hồng xiêm, táo, ổi. 

d) Những thực phẩm không nên cho trẻ ăn khi bị tiêu chảy 

− Thực phẩm khó tiêu, nhiều chất xơ: măng, ngô, đỗ nguyên hạt,… 

− Nước ngọt có ga, thức ăn nhanh. − Sữa đặc có đường. − Sữa nhiều đường. 

Khi trẻ bị ho và sốt 

− Cho trẻ uống nhiều nước, uống các loại nước quả để cung cấp vitamin và khoáng chất, tăng cường sức đề kháng cho trẻ. 

− Cho trẻ ăn thức ăn lỏng, mềm, dễ tiêu hoá, giàu chất dinh dưỡng như: sữa, cháo, xúp,…; cho trẻ ăn nhiều bữa trong ngày. 

− Không phải cho trẻ ăn kiêng tôm và thịt gà vì các thực phẩm này không phải là nguyên nhân gây ho ở trẻ. Thịt gà chứa nhiều kẽm có tác dụng tăng sức đề kháng giúp trẻ nhanh khỏi bệnh hơn. Còn tôm, trừ khi trẻ bị dị ứng tôm và hải sản thì mới phải kiêng. 

Khi trẻ bị thiếu máu dinh dưỡng 

− Thiếu máu dinh dưỡng chủ yếu là do thiếu sắt và chất đạm, ngoài ra còn thiếu vitamin B12, kẽm và axit folic. 

− Khi thấy trẻ có các dấu hiệu của bệnh thiếu máu dinh dưỡng như: da xanh; niêm mạc nhợt; trẻ mệt mỏi không muốn vận động; tóc khô cứng, chuyển màu; móng tay giòn, dễ gãy;… cha mẹ cần cho con đi khám tại cơ sở y tế, làm xét nghiệm máu để tìm nguyên nhân gây thiếu máu và có hướng điều trị thích hợp. 

− Khi xác định trẻ bị thiếu máu do thiếu sắt cần cho trẻ uống chế phẩm chứa sắt ít nhất 3 tháng kết hợp với chế độ ăn thực phẩm giàu sắt như: lòng đỏ trứng, gan, tim, bầu dục, thịt bò, thịt nạc thăn, đậu / đỗ, mộc nhĩ,… Cha mẹ lưu ý rằng gan chứa nhiều sắt và không độc nếu gan của con vật đó hoàn toàn khoẻ mạnh, nên tìm mua nguồn thực phẩm sạch, có nguồn gốc rõ ràng cho trẻ ăn. 

− Chế độ ăn cho trẻ bị thiếu máu dinh dưỡng: 

+ Cho trẻ ăn các thực phẩm giàu sắt, giàu protein như: trứng, gan, thịt bò, thịt nạc thăn,… 

+ Cho trẻ ăn các loại quả giàu vitamin C để tăng cường hấp thu sắt: cam, quýt, bưởi, chuối, thanh long,…